مقدمه:
اهمیت و نقش آموزش و پرورش در بهسازی و توسعه زندگی فردی و اجتماعی موجب شده است که جامعه و اولیای دانش آموزان انتظار داشته باشند که مدرسه محیطی رشد دهنده، پویا و زمینه ساز پرورش استعدادهای بالقوه و خداداد فرزندان آنان باشد. تحقق اهداف متعالی آموزش و پرورش و لزوم توجه به روحیات و ویژگیهای نسل جوان، تفاوتهای ناشی از شرایط جغرافیایی و محیطی و محدودیت منابع و امکانات، ایجاب می کند که اداره امور مدارس مبتنی بر افزایش قدرت تصمیم گیری، استقلال نسبی، انعطاف پذیری و روشهای غیر متمرکز و مشارکت جویانه باشد تا بتواندفضای عمومی مدرسه را پویا، پرنشاط و فعال نموده و توانمندی ها و خلاقیت های مدیران، معلمان و دانش آموزان را به خوبی شکوفا و متجلی سازد. بدین جهت لازم دیده شد آیین نامه اجرایی مدارس با توجه به سیاست ها و راهبردهای اساسی آموزش و پرورش از جمله تمرکز زدایی، مدرسه محوری و توسعه مشارکت همه بعدی تنظیم گردد و با تفویض اختیارات لازم به مدارس، زمینه مناسب تری برای تحقق اهداف تعلیم و تربیت فراهم شود.

مدرسه از مهمترین نهادهای اجتماعی، تربیتی و آموزشی و اصلی ترین رکن تعلیم و تربیت است که به منظور تربیت صحیح دانش آموزان در ابعاد دینی، اخلاقی، علمی، آموزشی، اجتماعی و کشف استعدادها و هدایت و رشد متوازن روحی و معنوی و جسمانی آنان براساس اهداف مصوب دوره های تحصیلی، برابر ضوابط و دستورالعملهای وزارت آموزش و پرورش تأسیس و اداره می شود.

مدرسه با همکاری کلیه کارکنان و با مشارکت دانش آموزان و اولیای آنان زیر نظر مدیر مدرسه اداره می شود. تعداد کارکنان مدرسه و شرح وظایف هر یک از آنان توسط وزارت آموزش و پرورش ابلاغ می شود.

ارکان و شوراهای مدرسه عبارتند از:
۱ ـ مدیر مدرسه.
۲ ـ شورای مدرسه
۳ ـ انجمن اولیاء و مربیان.
۴ ـ شورای معلمان.
۵ ـ شورای دانش آموزان.

مدیر مدرسه به عنوان نماینده آموزش و پرورش منطقه مسئول حسن اجرای فعالیت های آموزشی، پرورشی، مالی و اداری مدرسه می باشد و در کلیه امور مدرسه مسئولیت دارد و موظف است بر اساس مقررات با برنامه ریزی های مناسب و استفاده از مشارکت کارکنان، دانش آموزان و اولیای آنها و با بهره گیری از امکانات و ظرفیت های داخل و خارج از مدرسه، جهت تحقق اهداف مصوب دوره های تحصیلی تلاش کند، به گونه ای که ارزیابی عملکرد سال تحصیلی بیانگر ارتقاء و رشد کیفی و مطلوب دانش آموزان در ابعاد مختلف باشد.

مدیر مدرسه موظف است با مشارکت کارکنان مدرسه و اولیای دانش آموزان برنامه سالانه خود را در ابعاد مختلف با رعایت ضوابط آموزش و پرورش تنظیم و به تصویب شورای مدرسه برساند.

مدیر مدرسه موظف است با استفاده بهینه از منابع مالی دولتی و با بهره گیری از مشارکت های اختیاری مردمی و کمکهای خیرین و تقویت منابع اعتباری مدرسه شرایط لازم را برای اجرای مناسب برنامه مدرسه فراهم کند.

مدیر مدرسه باید با وظایف و مسؤولیتهای خود و با شرح وظایف همکاران که از سوی آموزش و پرورش ابلاغ می شود بخوبی آشنا باشد. مدیر مدرسه موظف است شرح وظایف مصوب هر یک از کارکنان مربوط را به آنان ابلاغ نماید و بر اجرای صحیح آن نظارت کند.

مدیر موظف است بطور منظم و برنامه ریزی شده شورای مدرسه، انجمن اولیاء و مربیان، شورای معلمان و شورای دانش آموزان را تشکیل دهد و بر اجرای مصوبات و چگونگی ثبت و نگهداری سوابق و صورت جلسات مربوط نظارت کند. مدت فعالیت شوراها و انجمن اولیاء و مربیان تا تشکیل شوراها و انجمن سال تحصیلی بعد خواهد بود.

انتصاب مدیران مدارس با رعایت اصل شایسته سالاری برابر آیین نامه انتصاب مدیران مصوب شورای عالی آموزش و پرورش خواهد بود.

در راستای سیاست مدرسه محوری و تفویض اختیارات به مدارس و به منظور توسعه مشارکت، همکاری و استفاده از تجارب معلمان، مربیان و اولیای دانش آموزان در اداره مدرسه، بهبود فرایند تصمیم گیری، ارتقای کیفی فعالیتهای آموزشی و پرورشی و اداری، تدوین برنامه های سالانه مدرسه و هماهنگی امور و نظارت بر فعالیتهای مربوط، در هر یک از مدارس شورایی به نام شورای مدرسه تشکیل می گردد. ترکیب اعضاء و شرح وظایف شورای مدرسه تشکیل می گردد. ترکیب اعضاء و شرح وظایف شورای مدرسه به شرح زیر است:

۱ ـ مدیر مدرسه.
۲ ـ معاونین مدرسه.
۳ ـ یک نفر از مربیان امور تربیتی یا مشاوران به انتخاب مربیان و مشاوران مدرسه.
۴ ـ نماینده شورای معلمان.
۵ ـ نماینده انجمن اولیاء و مربیان به انتخاب انجمن.
تبصره ـ در صورت لزوم و به ویژه در مواقعی که پیشنهادهای شورای دانش آموزان مطرح است مدیر مدرسه از نماینده شورای دانش آموزان و بر حسب مورد از افراد ذیربط و صاحب نظر برای شرکت در جلسات شورای مدرسه دعوت می کند.

۱ ـ مراقبت و نظارت بر فعالیتهای مدرسه در چارچوب اهداف مصوب دوره تحصیلی و مفاد این آیین نامه.
۲ ـ نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش و دستورالعملهای مربوط و بخشنامه های ابلاغی از سوی وزارت آموزش و پرورش و برنامه ریزی برای توجیه و آموزش عوامل ذیربط.
۳ ـ بررسی و تأیید برنامه های پیشنهادی سالانه مدرسه که از سوی مدیر، در چارچوب مقررات و ضوابط مربوط، به شورا ارائه می شود.
۴ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد پیشنهادهای ارائه شده از سوی شورای معلمان، انجمن اولیاء و مربیان و شورای دانش آموزان.
۵ ـ بررسی و تأیید برنامه های مربوط به بزرگداشت ایام الله و مناسبت های مختلف دینی و انقلابی و ملی.
۶ ـ بررسی و تأیید برنامه های مربوط به مسابقات علمی، ورزشی، فرهنگی و هنری در سطح مدرسه.
۷ ـ بررسی و تأیید برنامه اردوها و بازدیدهای دانش آموزان از مراکز علمی، فرهنگی، حرفه ای با رعایت ماده ۱۰۷ این آیین نامه.
۸ ـ بحث و اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی برگزاری امتحانات با رعایت مقررات و دستورالعملهای مربوط.
۹ ـ تصمیم گیری در مورد تشویق و تنبیه دانش آموزان برابر مندرجات بندهای «۲و۳» فصل ششم این آیین نامه.
۱۰ ـ برنامه ریزی برای تقدیر از کارکنان و دانش آموزان نمونه به منظور ارائه الگوهای شایسته با همکاری انجمن اولیاء و مربیان.
۱۱ ـ تصمیم گیری در مورد تخلفات امتحانات داخلی دانش آموزان برابر آیین نامه رسیدگی به تخلفات امتحانی.
۱۲ ـ تصمیم گیری در مورد لباس و پوشش دانش آموزان، در چارچوب مبانی و ضوابط مندرج در فصل پنجم این آیین نامه.
۱۳ ـ نظارت بر فرآیند بودجه بندی برنامه درسی ارائه شده از سوی شورای معلمان و تأیید آن برای اجراء.
۱۴ ـ بررسی مشکلات موردی دانش آموزانی که با مسائل خاصی از نظر آموزشی و پرورشی مواجهند و ارائه پیشنهاد به کمیسیون خاص ادارات آموزش و پرورش مربوط با توجه به اختیارات کمیسیون مذکور.
۱۵ ـ صدور مجوز اخذ امتحان از دانش آموزی که در امتحان پایانی(۱) داخلی و امتحان جهش تحصیلی و تغییر رشته غیبت موجه داشته است داشته است تا دو هفته پس از پایان ایام امتحانات.
۱۶ ـ بررسی و تصویب پیشنهاد شورای معلمان در مورد تعیین پایه تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی مشمول ماده ۴۳ این آیین نامه.
۱۷ ـ برنامه ریزی برای کمک به دانش آموزانی که شرایط استفاده از ماده ۵۴ این آیین نامه را دارا می باشند.
۱۸ ـ تصمیم گیری در مورد دایر بودن مدرسه در ایام تعطیل رسمی و اوقات فراغت، برای فعالیتهای فوق برنامه آموزشی و پرورشی، با مسئولیت مستقیم مدیر مدرسه.
۱۹ ـ برنامه ریزی برای ارتقای هر چه بیشتر دانش معلمان و کارکنان مدرسه.
۲۰ ـ ترویج و گسترش فعالیتهای آموزشی، پرورشی و تقویت اعتقادات دینی، قرآنی و نماز و مکارم اخلاقی و فراهم آوردن امکانات و زمینه های برگزاری شایسته مراسم گوناگون عبادی ـ سیاسی.
۲۱ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی ارتقاء مهارت های زندگی و اجتماعی مورد نیاز دانش آموزان.
۲۲ ـ برنامه ریزی مناسب به منظور توسعه تربیت بدنی، بهبود وضع امکانات ورزشی، حفظ و توسعه نمودهای عینی اخلاق و آداب اسلامی، ارتقای سطح بهداشت، بهبود وضعیت فضا و تجهیزات کارگاهی، آزمایشگاهی و نماز خانه و حفظ محیط زیست.
۲۳ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد نحوه مشارکت مؤسسات و دستگاههای آموزشی خارج از مدرسه در آموزشهای علمی و عملی دانش آموزان بر اساس آیین نامه های مربوط.
۲۴ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد عرضه تولیدات و ارائه خدمات حاصل از فعالیتهای آموزشی (عملی ـ کارگاهی) دانش آموزان به متقاضیان بر اساس آیین نامه مربوط.
۲۵ ـ برنامه ریزی مناسب برای برقراری ارتباط و تعامل بین مدرسه و جامعه محلی به منظور بهره مندی از امکانات و ظرفیت های پیرامون مدرسه در ارتقاء امور کمی و کیفی مدرسه.
۲۶ ـ تعیین پایه تحصیلی دانش آموزی که در نظام آموزشی خارجی تحصیل کرده و متقاضی ادامه تحصیل در مدرسه ایرانی خارج از کشور است، با رعایت مفاد آیین نامه ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی.
۲۷ ـ تغییر رشته تحصیلی دانش آموزانی که در رشته تحصیلی آنان در کشور محل انتقال موجود نمی باشد (چنانچه دانش آموز باید در امتحان برخی از دروس به عنوان تغییر رشته شرکت کند می تواند ضمن ثبت نام و ادامه تحصیل در رشته مورد نظر، دروس مربوط را تا پایان سال تحصیلی امتحان دهد).
۲۸ ـ انتخاب دانش آموز جهت تحصیل در مدرسه شبانه روزی با رعایت اساسنامه مدارس شبانه روزی.
۲۹ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد در مورددانش آموزانی که با مشکلات اخلاقی و رفتاری خاص مواجهند با حفظ و رعایت شأن و کرامت انسانی آنان و تصمیم گیری در مورد دانش آموزان مشمول ماده ۸۴ این آیین نامه. در چنین مواردی موضوع با حضور مدیر، یکی از معاونین به انتخاب مدیر، یک نفر از مربیان امور تربیتی به انتخاب مربیان و مشاور مدرسه (در صورت وجود مشاور در مدرسه) بررسی و تصمیم لازم اتخاذ می شود.

ریاست شورای مدرسه با مدیر است و دستور جلسات شورای مدرسه با نظر اعضای شورای مذکور توسط مدیر مدرسه تعیین می شود. مسئولیت اجرای تصمیم های شورای مدرسه نیز با مدیر خواهد بود. همه کارکنان مدرسه موظفند برای اجرای مطلوب مصوبات شورا همکاری نمایند.
تبصره ـ دبیر شورای مدرسه در اولین جلسه از بین اعضاء تعیین می شود. دبیر شورا موظف است خلاصه ای از مذاکرات یا تصمیمات متخذه هر جلسه را ثبت نموده و به امضای شورا برساند.

در هر سال تحصیلی مدیر باید در اولین فرصت و حداکثر یک ماه پس از بازگشایی مدارس نسبت به تشکیل شورای مدرسه اقدام کند. شورای مدرسه حداقل هر دو هفته یکبار تشکیل جلسه خواهد داد.

شورای مدرسه با حضور ۳/۲ اعضاء رسمیت می یابد و مصوبات آن با رأی اکثریت حاضرین جلسه قابل اجرا می باشد. مصوبات شورا نباید با ایین نامه ها و مقررات عمومی کشور و ضوابط وزارت آموزش و پرورش مغایرت داشته باشد.
تبصره ـ در مدارسی که به علت کم بودن تعداد دانش آموز و عدم حضور برخی از افراد موضوع بند الف ماده ۱۰ تعداد اعضاء کمتر از ۳ نفر باشد شورا تشکیل نمی شود وظایف آن به مدیر واگذار می گردد.

به منظور تقویت همکاری و مشارکت اولیای دانش آموزان برای کمک به ارتقای کیفیت فعالیتهای آموزشی و پرورشی و گسترش ارتباط دو کانون مقدس خانه و مدرسه، انجمن اولیاء و مربیان تشکیل می شود. ترکیب اعضاء و وظایف انجمن اولیاء و مربیان مدارس به شرح زیر است:

۱ ـ مدیر مدرسه.
۲ ـ یکی از معاونین به انتخاب مدیر.
۳ ـ نماینده شورای معلمان.
۴ ـ معاون پرورشی یا یکی از مربیان امور تربیتی و در صورت نبودن مربی، یکی از معلمان آگاه به مسائل تربیتی به انتخاب مدیر.
۵ ـ منتخبین اولیای دانش آموزان.
تبصره ۱ ـ تعداد اولیای دانش آموزان و نحوه انتخاب آنان جهت عضویت در انجمن و چگونگی و زمان تشکیل جلسات برابر ایین نامه انجمن مرکزی اولیاء و مربیان خواهد بود.
تبصره ۲ ـ در صورت لزوم مدیر مدرسه می تواند از نماینده شورای دانش آموزان و بر حسب مورد از افراد ذیربط و صاحب نظر برای شرکت در جلسات انجمن دعوت کند.

۱ ـ تأمین مشارکت فکری، فرهنگی، عاطفی و آموزشی اولیاء و تقویت هماهنگی و همسویی تربیتی و آموزشی خانه و مدرسه.
۲ ـ برنامه ریزی و تشکیل جلسات عمومی اولیای دانش آموزان.
۳ ـ برنامه ریزی و تصمیم گیری جهت تشکیل جلسات آموزش خانواده.
۴ ـ همکاری و مشارکت با شورای معلمان در برگزاری کلاسهای فوق برنامه.
۵ ـ مشارکت در اجرای برنامه های کار آموزی هنر جویان در هنرستانها.
۶ ـ همکاری و مشارکت با مدیر مدرسه در اجرای فعالیتهای پرورشی، برگزاری اردوهای دانش آموزی و بازدید از مراکز علمی، آموزشی و فرهنگی.
۷ ـ همکاری و مشارکت درباره چگونگی قدردانی از کارکنان، اولیاء و دانش آموزان و اعضای شوراهای مدرسه با رعایت ضوابط و مقررات مربوط.
۸ ـ جلب همکاری اولیای دانش آموزان جهت مشارکت و کمک به ارتقاء کیفیت فعالیتهای مربوط و ارائه پیشنهادهای لازم به مدیر مدرسه.
۹ ـ تلاش و همکاری برای جلب مشارکت اولیای دانش آموزان، صاحبان حرف، افراد خیر و مؤسسات خیریه در تأمین امکانات مورد نیاز و بهبود اداره امور مدرسه.
۱۰ ـ نظارت بر چگونگی اخذ کمکهای مردمی با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
۱۱ ـ تشکیل شورای مالی مدرسه با عضویت مدیر مدرسه، رئیس انجمن و نماینده شورای معلمان در اولین جلسه انجمن.
۱۲ ـ نظارت بر نحوه هزینه وجوه حاصل از کمکهای مردمی، خدمات فوق برنامه، سرانه دانش آموزان و کمکهای شوراهای آموزش و پرورش از طریق شورای مالی و مطابقت موارد هزینه با برنامه های مصوب شورای مدرسه.
۱۳ ـ بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به سرویس رفت و آمد دانش آموزان.
۱۴ ـ انتخاب نماینده برای شرکت در شورای مدرسه.
۱۵ ـ انجام اموری که بر اساس بخشنامه های انجمن مرکزی اولیاء و مربیان به عهده انجمن مدرسه محول می گردد.
تبصره ۱ ـ در مدارس بزرگسالان و مدارس کم جمعیتی که برابر آیین نامه انجمن مرکزی اولیاء و مربیان، امکان تشکیل انجمن نمی باشد، وظایف انجمن به مدیر مدرسه واگذار می شود.
تبصره ۲ ـ مدارس ضمیمه و مدارسی که به صورت مجتمع (ابتدائی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه) توسط یک مدیر اداره می شوند می توانند در صورت تمایل مدیر، انجمن اولیاء و مربیان را به صورت مشترک تشکیل دهند.

به منظور بحث و تبادل نظر و هماهنگی در امور آموزشی، پرورشی و اداری مدرسه و تأمین مشارکت معلمان در حسن جریان آموزشی و پرورشی و اداری مدرسه، شورایی به نام شورای معلمان با شرکت همه معلمان، مربیان و مشاوران مدرسه تشکیل می گردد. وظایف شورای معلمان به شرح زیر است:
۱ ـ نظارت بر همسویی برنامه ها و روشهای کاری در چارچوب اهداف مصوب دوره تحصیلی و مفاد این آیین نامه.
۲ ـ مشارکت مؤثر و کار آمد در تهیه برنامه ها و فعالیتهای آموزشی و پرورشی مدرسه و همکاری در اجرای آن پس از تأیید شورای مدرسه.
۳ ـ بودجه بندی برنامه درسی با رعایت مقررات مربوط و ارائه آن به شورای مدرسه جهت تأیید.
۴ ـ بررسی و تبادل نظر پیرامون چگونگی افزایش اثر بخشی روشهای تدریس.
۵ ـ چاره اندیشی برای تأمین مشارکت فعال دانش آموزان در فرایند آموزش و پرورش.
۶ ـ تلاش در ارتقای کیفیت برنامه های آموزشی و پرورشی و بررسی علل افت تحصیلی دانش آموزان و برنامه ریزی برای کاهش آن.
۷ ـ مشارکت در تنظیم برنامه های پرورشی، تقویت اعتقادات دینی و اخلاقی و آداب اسلامی در دانش آموزان.
۸ ـ بررسی و تبادل نظر به منظور هماهنگ کردن نحوه تشویق و تنبیه دانش آموزان.
۹ ـ بحث و تبادل نظر به منظور هماهنگ کردن نحوه تشویق و تنبیه دانش آموزان.
۱۰ ـ بحث و تبادل نظر درباره محتوای کتابهای درسی و انعکاس آن به مسئولین ذیربط از طریق مدیر مدرسه.
۱۱ ـ تبادل نظر و هماهنگی در مورد نحوه استفاده از وسایل آموزشی، کمک آموزشی و کارگاهی.
۱۲ ـ ارائه راهکارهای مناسب برای ترغیب دانش آموزان به منظور انجام مطالعات درسی و غیر درسی.
۱۳ ـ ایجاد هماهنگی در ارتباط با نحوه و میزان به منظور انجام مطالعات درسی و غیر درسی.
۱۴ ـ همکاری، برنامه ریزی و تصمیم گیری در خصوص چگونگی تشکیل کلاسهای فوق برنامه با مشارکت انجمن اولیاء و مربیان و رعایت ضوابط مربوط.
۱۵ ـ بررسی منابع آموزشی، کمک آموزشی و پرورشی و انتخاب و معرفی کتب، نشریات، نوارهای صوتی و تصویری جهت استفاده در مدرسه با رعایت سایر مقررات.
۱۶ ـ انتخاب نماینده یا نمایندگان شورای معلمان برای شرکت در شورای مدرسه و انجمن اولیاء و مربیان در اولین جلسه شورای معلمان.
۱۷ ـ تعیین پایه تحصیلی دانش آموزان مشمول ماده ۴۳ این آیین نامه و ارائه پیشنهاد به شورای مدرسه.

ریاست شورای معلمان به عهده مدیر و در غیاب مدیر بر عهده نایب رئیس است که توسط شورای معلمان تعیین می شود. مدیر مدرسه مسئول تعیین دستور جلسات و پیگیر اجرای تصمیماتی است که توسط اکثریت اعضای شورای معلمان اتخاذ می شود.
تبصره ۱ ـ مدیر مدرسه می تواند در صورت لزوم از متخصصین تعلیم و تربیت، معلمان بازنشسته، کارشناسان و مسئولین آموزش و پرورش و اولیای دانش آموزان جهت شرکت در شورای معلمان و تبادل نظر در زمینه های مربوط دعوت کند.
تبصره ۲ ـ دبیر شورای معلمان در اولین جلسه توسط اعضای شورا تعیین می شود و موظف است خلاصه ای از مذاکرات یا تصمیمات متخذه هر جلسه را ثبت نموده و به امضای اعضای شورا برساند.
تبصره ۳ ـ شورای معلمان می تواند به منظور انجام بهتر وظایف خود نسبت به تشکیل گروههای درسی و آموزشی اقدام نماید.

مدیران مدارس موظفند اولین جلسه شورای معلمان را حتی الامکان قبل از بازگشایی مدارس و حداکثر تا ده روز پس از آن تشکیل دهند. جلسات شورای معلمان حداقل هر ماه یک بار تشکیل می شود.

به منظور مشارکت دانش آموزان در امور مربوط به مسائل آموزشی، پرورشی، انضباطی، ورزشی و فوق برنامه و ایجاد ارتباط صحیح و مستقیم دو سویه بین دانش آموزان و اولیای مدرسه و ارج نهادن به شخصیت و کرامت آنان و تقویت اعتماد به نفس و خود باوری و مسئولیت پذیری و مشارکت جویی در آنان، شورای دانش آموزان در سطح مدارس تشکیل می شود. ترکیب اعضاء و شرح وظایف شورای دانش آموزان به شرح زیر است:

اعضاء شورای دانش آموزان، از میان دانش آموزان شاغل به تحصیل همان مدرسه خواهند بود، تعداد و نحوه انتخاب اعضاء برابر دستورالعملی خواهد بود که توسط وزارت آموزش و پرورش تنظیم و ابلاغ می گردد.

۱ ـ مراقبت بر همسویی فعالیت های شورای دانش آموزان با مفاد این آیین نامه.
۲ ـ بررسی پیرامون چگونگی مشارکت دانش آموزان در بخشی از فعالیت های آموزشی و پرورشی و اجرائی مدرسه و ارائه پیشنهاد به مدیر مدرسه.
۳ ـ همکاری در برنامه ریزی و اجرای مناسبتهای مذهبی، انقلابی و ملی در مدارس.
۴ ـ اداره نشریه دیواری و همکاری در اداره امور کتابخانه مدارس.
۵ ـ همکاری در برگزاری مسابقات فرهنگی، هنری، علمی و ورزشی دانش آموزان.
۶ ـ همکاری در برگزاری بازدید های علمی و اردوهای تفریحی و مذهبی.
۷ ـ همکاری در برگزاری نماز جماعت و اداره نماز خانه مدارس.
۸ ـ همکاری در تشکیل و اداره تعاونی دانش آموزان در مدارس.
۹ ـ همکاری در امور انتظامی و بهداشتی مدرسه.
۱۰ ـ همکاری در تنظیم برنامه امتحانات داخلی مدرسه.
۱۱ ـ انتخاب نماینده برای شرکت موردی در شورای مدرسه و انجمن اولیاء و مربیان.
۱۲ ـ ارائه پیشنهاد به مدیر مدرسه جهت تشویق دانش آموزانی که مشارکت فعال در امور اجرایی مدرسه داشته اند.

شورای دانش آموزان یک شورای درون مدرسه ای است و فاقد شعبه و تشکیلات خارج از مدرسه خواهد بود. شورای دانش آموزان مجاز به ایجاد رقابت های ناسالم سیاسی و فعالیت جناحی و حزبی در داخل یا خارج از مدرسه نمی باشد و نمی تواند در انتخابات له یا علیه کاندیداها فعالیت نماید.

مدیر مدرسه موظف است نسبت به تشکیل شورای دانش آموزان برابر شیوه نامه ابلاغی در هر سال اقدام نماید. جلسات شورای دانش آموزان حداقل هر ماه یکبار تشکیل می شود.
تبصره ۱ ـ برای اثر بخشی بیشتر شورای دانش آموزان، یکی از معاونان یا مربیان امور تربیتی و در غیاب آنها یکی از معلمان مدرسه به انتخاب مدیر، ضمن هدایت جلسات شورای دانش آموزان، مشکلات آنان را پیگیری می نماید.
تبصره ۲ ـ شورای دانش آموزان می تواند با موافقت شورای مدرسه نسبت به تشکیل انجمن های دینی، فرهنگی، هنری، ورزشی و علمی اقدام کند.

شورای دانش آموزان در مدارس نقش مشورتی و مشارکت در امور اجرایی دارد و تصمیم های آن با رأی اکثریت و پس از تأیید مدیر با رعایت مفاد این آیین نامه قابل اجرا خواهد بود. مدیر مدرسه همکاری لازم را برای رفع مشکلات شورای دانش آموزان در حد امکانات و توان بعمل خواهد آورد.

تشکیل هر گونه انجمن یا شورایی در مدرسه به غیر از موارد مندرج در این آیین نامه، قبل از تصویب شورای عالی آموزش و پرورش مجاز نیست.
تبصره ـ انجمن ها و شوراهایی که بر اساس مقررات عمومی کشور مانند مصوبات مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و هیأت دولت تشکیل می شوند تابع مقررات خاص خود خواهند بود.

مکاتبات یا هر نوع ارتباط اشخاص حقیقی یا حقوقی با انجمن اولیاء و مربیان یا هر یک از شوراهای مدرسه فقط از طریق مدیر مدرسه انجام می گیرد.

شوراهای مندرج در این آیین نامه در سطح مدرسه فعالیت می کنند و تشکیل آنها در سطح مدرسه فعالیت می کنند و تشکیل آنها در سطح منطقه یا بالاتر بدون تصویب شورای عالی آموزش و پرورش مجاز نخواهد بود.

در مواردیکه تصمیم های اتخاذ شده در انجمن اولیاء و مربیان یا هر یک از شوراهای مدرسه، با نظر مدیر مغایر باشد، مدیر موضوع را به اداره آموزش و پرورش مربوط منعکس کرده و رأی و نظر رییس اداره متبوع لازم الاجراء می باشد.

مدیر مدرسه موظف است هر سه ماه یکبار گزارشی از نحوه فعالیت شوراها و انجمن اولیاء و مربیان شامل تعداد جلسات و اهم تصمیم گیری های شورای مدرسه به اداره آموزش و پرورش محل ارسال نماید.
تبصره ـ ادارات آموزش و پرورش انجمن اولیاء و مربیان و شوراهای فعال مدارس را مورد تشویق قرار خواهند داد.

ثبت نام دانش آموزان برای ورود به هر یک از دوره های تحصیلی در مدارس داخل کشور با اصل شناسنامه و در مدارس خارج از کشور با اصل شناسنامه یا گذرنامه صورت می گیرد.

هنگام ثبت نام دانش آموز در پایه اول دبستان و انتقال دانش آموز پایه مذکور از یک مدرسه به مدرسه دیگر، مدیر مدرسه باید پس از رؤیت شناسنامه، صحت شرط سنی دانش آموز را با قید تاریخ مطابقت در ظهر تصویر (فتوکپی) شناسنامه، گواهی و امضاء نماید. گواهی مذکور باید در پرونده تحصیلی دانش آموز ضبط و نگهداری شود.

مدیران مدارس باید هنگام ثبت نام دانش آموز در پایه اول ابتدایی، کارت بهداشتی تنظیم شده از سوی مراکز بهداشتی را مطالبه و در پرونده تحصیلی دانش آموز ضبط و نگهداری نمایند.

برگزاری ازمون ورودی، مصاحبه و تعیین شرط معدل برای ثبت نام دانش آموزان و دریافت هرگونه وجه (به جز وجوه مربوط به بیمه حوادث و کتابهای درسی) در زمان ثبت نام مجاز نیست و نباید دانش آموزی به دلایل مذکور از ثبت نام محروم شود.
تبصره ـ مدارسی که دارای قانون و ضوابط خاص می باشند از حیت ثبت نام تابع قوانین و مقررات مربوط به خود خواهند بود.

ثبت نام دانش آموزانی که محل سکونت آنان به مدرسه نزدیک تر است، در اولویت خواهند بود و ثبت نام از دانش آموزانی که والدین آنان هر دو شاغل هستند در مدرسه نزدیک به محل کار پدر یا مادر بلامانع است.

در مدرسه برای هر دانش آموز پرونده تحصیلی تشکیل می شود. پرونده تحصیلی در هر دوره نشان دهنده وضعیت تحصیلی دانش آموز در آن دوره خواهد بود و باید علاوه بر مدارک مندرج در شیوه نامه ثبت نام، شامل کارنامه های سنوات قبل همان دوره تحصیلی نیز باشد. برای دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی وجود کارنامه تحصیلی پایه پنجم ابتدایی و برای دانش آموزان دوره متوسطه، وجود گواهینامه دایم یا موقت پایه سوم راهنمایی تحصیلی در پرونده تحصیلی ضرورت دارد.
تبصره ـ افرادی که با استفاده از ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی یا برابر مقررات با شرکت در امتحان ورودی موفق به ادامه تحصیل می شوند، نیاز به کارنامه تحصیلی سنوات قبل ندارند.

مدیر مدرسه می تواند در موارد استثنایی با اخذ تعهد کتبی از ولی دانش آموزی که فاقد شناسنامه و مدارک تحصیلی است از وی بصورت مشروط حداکثر برای مدت یک ماه ثبت نام نماید. ادامه تحصیل این قبیل دانش آموزان در صورت عدم ارائه مدارک هویتی و تحصیلی منوط به موافقت کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش خواهد بود و در صورت دانش آموز موظف است برای ثبت نام قطعی و درج مشخصات وی در دفتر آمار تا قبل از اولین نوبت امتحانی مدارک هویتی و تحصیلی خود را به مدرسه تسلیم کند.
تبصره ـ ثبت نام و ادامه تحصیل دانش آموزی که مدارک تحصیلی خارجی وی جهت ارزشیابی ناقص می باشد، با تأیید کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی و اخذ معرفی نامه از اداره کل آموزش و پرورش مدارس خارج از کشور تا قبل از شروع امتحانات پایانی بلامانع است. چنانچه تا پایان امتحانات خرداد ماه پایه تحصیلی قطعی دانش آموز توسط اداره کل آموزش و پرورش مدارس خارج از کشور با رعایت سایر مقررات مشخص نشود، امتحانات خرداد و شهریور وی به عنوان امتحان تعیین پایه محسوب خواهد شد و چنانچه دانش آموز در امتحانات شهریور ماه قبول نشود می تواند جهت تعیین پایه در امتحان دروس پایه پایین تر به صورت یک نوبتی شرکت کند.

پذیرفتن دانش آموز بصورت مستمع آزاد ممنوع است.
تبصره ـ دانش آموزی که به ضرورت در محلی غیر از محل ثبت نام خود بسر می برد می تواند با ارائه کارت شناسایی مدرسه یا گواهی تحصیلی و با اخذ معرفی نامه از اداره آموزش و پرورش (مقصد)، از کلاسهای درس یکی از مئدارس در محل جدید بصورت موقت استفاده کند.

دارندگان مدارک تحصیلی نهضت سواد آموزی با رعایت شرایط سنی می توانند به شرح ذیل ادامه تحصیل دهند:
الف ـ با مدرک تحصیلی دوره مقدماتی در پایه دوم ابتدایی ثبت نام و ادامه تحصیل دهنده و یا در امتحان پایه دوم ابتدایی (به عنوان ورود به پایه سوم) شرکت کرده و در صورت احراز شرایط قبولی در پایه سوم ابتدایی ثبت نام کنند.
ب ـ با مدرک تحصیلی دوره تکمیلی در پایه چهارم ابتدایی ثبت نام نمایند.
ج ـ با مدرک تحصیلی دوره پایانی در پایه پنجم ابتدایی ثبت نام نمایند.

شرایط سنی ثبت نام در مدارس روزانه بشرح زیر خواهد بود:

حداقل سن ثبت نام در پایه اول دبستان ۶ سال تمام و حداکثر آن در مناطق شهری ۹ سال تمام و در مناطق روستایی و عشایری ۱۱ سال تمام خواهد بود.

حداکثر سن ثبت نام در دوره ابتدایی در مناطق شهری ۱۴ سال تمام و در مناطق روستایی و عشایری ۱۶ سال تمام خواهد بود.

حداکثر سن ثبت نام در پایه های اول، دوم و سوم راهنمایی تحصیلی در مناطق شهری به ترتیب ۱۵، ۱۶، ۱۷ سال تمام و در مناطق روستایی و عشایری به ترتیب ۱۷، ۱۸، ۱۹ سال تمام است.

حداکثر سن ثبت نام در پایه های اول، دوم و سوم متوسطه و دوره پیش دانشگاهی در مناطق شهری، روستایی و عشایری به ترتیب ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱ سال تمام است.
تبصره ۱ ـ در هر دوره تحصیلی دو سال به حداکثر سقف سنی دانش آموزان معلول جسمی که در مراکز آموزشی خاص به تحصیل اشتغال دارند اضافه می شود.
تبصره ۲ ـ ملاک محاسبه سن دانش آموز جهت ثبت نام، اول مهرماه خواهد بود.
تبصره ۳ ـ ملاک تعیین شهر و روستا برای رعایت حداکثر سن مجاز ثبت نام، تقسیمات کشوری خواهد بود. چنانچه برخی روستاها در طول سال تحصیلی به محدوده شهری منضم شوند ادامه تحصیل دانش آموزان آن مناطق، تا پایان آن دوره تحصیلی مطابق شرایط سنی روستا خواهد بود.
تبصره ۴ ـ ثبت نام مجدد دانش آموزان غیر مشمول نظام وظیفه که ترک تحصیل کرده اند، با رعایت شرایط سنی در پایه تحصیلی مربوط بلامانع است.

ثبت نام مجدد دانش آموزان در همان پایه(۱) که قبول شده است با رعایت سایر شرایط صرفاً در مدارس غیر انتفاعی یا بصورت متفرقه مجاز است.

ثبت نام دانش آموزان پسری که به سن مشمولیت مقرر در قانون خدمت وظیفه عمومی می رسند، تابع مقررات و شیوه نامه هایی است که با هماهنگی نظام وظیفه از طریق وزارت آموزش و پرورش ابلاغ می شود.

غیبت غیر موجه سه ماه متوالی و بیشتر دانش آموزان مشمول از نظر مقررات نظام وظیفه ترک تحصیل تلقی می شود.
تبصره ـ وقفه تحصیلی و غیبت موجه ترک تحصیل محسوب نمی شود.

حداکثر تعداد سالهای مردودی مجاز در هر پایه تحصیلی در دوره های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی دو سال خواهد بود و دانش آموز با رعایت شرایط سنی می تواند برای سومین سال در همان پایه ثبت نام کند.
تبصره ـ دانش آموزان معلول جسمی که در مراکز آموزشی خاص به تحصیل اشتغال دارند مجاز خواهند بود به مدت یکسال بیشتر از دانش آموزان عادی تکرار پایه کنند.

دانش آموزی که به دلایل موجه قبل از شروع سال یا نیمسال تحصیلی موفق به ثبت نام نشده است می تواند صرفاً با اخذ مجوز از کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل، ثبت نام کرده و ادامه تحصیل دهد. در اینگونه موارد در ستون ملاحظات دفتر آمار به شماره نامه و رأی کمیسیون خاص استناد می شود.
تبصره ـ دانش آموزی که پس از ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی از طریق اداره کل آموزش و پرورش مدارس خارج از کشور جهت ثبت نام معرفی می شود نیاز به اخذ موافقت از کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش ندارد و ثبت نام وی در هر زمان از ارسال تحصیلی بلامانع خواهد بود.

پایه تحصیلی دانش آموزی که به عللی مانند عدم دسترسی به مدرسه، بیماری و یا اقامت در خارج از کشور نتوانسته به موقع وارد مدرسه شود یا مدارک تحصیلی وی در اثر حوادثی از قبیل سیل، زلزله و آتش سوزی از بین رفته و یا وقفه ای در ادامه تحصیل او ایجاد شده است و همچنین پایه تحصیلی دانش آموزی که مدارک قابل قبولی جهت ارزشیابی ندارد، در دوره ابتدایی با رعایت حداقل سن متعارف ثبت نام و بررسی های انجام شده از سوی شورای معلمان توسط شورای مدرسه تعیین می شود و در ستون ملاحظات دفتر آمار به رأی شورای مدرسه استناد می شود. در دوره های راهنمایی و متوسطه متقاضی ادامه تحصیل با توجه به حداقل سن متعارف و توانایی خود می تواند با معرفی اداره آموزش و پرورش محل در امتحان ورودی پایه مورد نظر شرکت نموده و در صورت احراز شرایط قبولی در پایه بالاتر ادامه تحصیل دهد. (سن متعارف در دوره ابتدایی برای پایه های اول تا پنجم به ترتیب ۶ و ۷ و۸ و ۹ و ۱۰ سال تمام و برای پایه های اول تا سوم راهنمایی ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ سال تمام و برای پایه های اول تا سوم متوسطه ۱۴ و ۱۵ و ۱۶ سال تمام می باشد.)

انتقال دانش آموزان در جریان سال تحصیلی از یک مدرسه به مدرسه دیگر در همان منطقه در صورت موافقت مدیر مدرسه مقصد با رعایت سایر مقررات و از یک منطقه و ناحیه به سایر مناطق و نواحی آموزش و پرورش در صورت موافقت اداره آموزش و پرورش مقصد تا یک ماه قبل از شروع امتحانات پایانی بلامانع خواهد بود.
تبصره ۱ ـ منظور از امتحانات پایانی موضوع این ماده، در نظام سالی امتحانات آخر سال و در نظام نیمسالی ـ واحدی امتحانات پایان نیمسال است.
تبصره ۲ ـ پرونده تحصیلی و نمره های امتحانی این گونه دانش آموزان باید حداکثر تا یک ماه پس از انتقال دانش آموز به مدرسه جدید ارسال شود.
تبصره ۳ ـ انتقال دانش آموزان و داوطلبان آزاد سال آخر متوسطه پس از امتحانات نهایی خرداد ماه از یک منطقه به منطقه دیگر مشروط بر داشتن عذر موجه با موافقت کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش مبدأ بلامانع می باشد.

انتقال دانش آموزان مدارس بزرگسالان به ممدارس روزانه منوط به گذراندن کلیه دروس یک پایه تحصیلی و داشتن شرایط سنی و سایر ضوابط ثبت نام مدارس روزانه است. انتقال دانش آموزان مدارس روزانه به مدارس بزرگسالان تا یک ماه قبل از برگزاری امتحانات پایانی مدارس بزرگسالان بلامانع است.
تبصره ـ دانش آموزان دوره متوسطه که به علت از دست دادن شرایط تحصیل مدرسه روزانه به مدارس بزرگسالان منتقل می شوند، اجازه بازگشت به مدارس روزانه را نخواهد داشت.

شرایط سنی ثبت نام در مدارس بزرگسالان (شبانه) و متفرقه به شرح زیر خواهد بود.

حداقل سن تحصیل در مدارس بزرگسالان در دوره های راهنمایی تحصیلی و متوسطه به ترتیب ۱۴ و ۱۶ سال تمام خواهد بود.
تبصره ۱ ـ در شرایط خاص با مجوز کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل به صورت موردی می توان از دانش آموزی که حداقل شراط سنی را ندارد، در مدرسه بزرگسالان ثبت نام نمود.
تبصره ۲ ـ دانش آموزی که شرایط تحصیل در مدرسه روزانه را از دست می دهد و دانش آموز مردود متوسطه با هر سنی می تواند در مدرسه بزرگسالان ثبت نام کند.

برگزاری امتحان متفرقه در دوره ابتدایی به استثناء پایه پنجم در داخل کشور مجاز نیست. حداقل سن برای ثبت نام در امتحانات متفرقه پایه پنجم ابتدایی ۱۰ سال تمام است و برای شرکت در امتحانات مذکور نیازی به ارائه مدارک قبولی سنوات قبل نخواهد بود. در سایر پایه ها شرط سنی وجود ندارد ولی ارائه کارنامه قبولی پایه قبل ضروری است.

حداقل سن برای ثبت نام در امتحانات متفرقه دوره راهنمایی تحصیل (جامع) ۱۸ سال تمام در اول مهر ماه است و دارندگان کارنامه قبولی پایه پنجم ابتدایی می توانند بدون ارائه مدرک قبولی پایه های اول و دوم راهنمایی در امتحان نهایی دوره راهنمایی تحصیلی به صورت داوطلب آزاد شرکت کنند.
تبصره ۱ ـ ثبت نام و شرکت داوطلبان پسر مشمول نظام وظیفه در امتحانات متفرقه بلامانع است لیکن برای آنان معافیت تحصیلی صادر نخواهد شد.
تبصره ۲ ـ شرکت در امتحانات متفرقه از نظر مقررات نظام وظیفه ترک تحصیل تلقی می شود.

مدیر مدرسه موظف است حداکثر تا یک ماه پس از شروع سال تحصیلی، پرونده تحصیلی کلیه دانش آموزان را بررسی نماید و چنانچه از دانش اموزی بر خلاف مقررات ثبت نام شده باشد، نسبت به هدایت او به پایه استحقاقی اقدام کند.
تبصره ـ اگر بعد از گذشت یک ماه از شروع سال تحصیلی مشخص شود دانش آموزی در همان سال یا سالهای تحصیلی قبل بر خلاف مقررات ثبت نام شده است، مدیر مدرسه باید موضوع را به اداره اموزش و پرورش گزارش نماید. در این گونه موارد اداره آموزش و پرورش موظف است در اسرع وقت نسبت به تعیین سرنوشت تحصیلی دانش آموز و پیگیری موضوع از طریق مراجع ذیربط اقدام کند.

دانش آموزانی که به دلایل موجه از قبیل شرکت در المپیادها و دوره های آموزشی مربوط، مسابقات ورزشی و نظایر آن به تشخیص کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش موفق به شرکت در امتحانات نهایی سوم راهنمایی تحصیلی و متوسطه نمی شوند می توانند در نوبت امتحانی بعدی شرکت کنند. قبولی آنان به عنوان قبولی در امتحانات نوبت قبل محسوب خواهد شد.

کلیه کسانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در طول سال تحصیلی شهید، اسیر یا مفقود می گردد و همچنین دانش آموزانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در فاصله یک ماه قبل از آغاز امتحانات خرداد یا شهریور ماه فوت شود در آن نوبت امتحانی مردود نخواهند شد. این قبیل افراد می توانند علاوه بر نوبت های امتحانی مذکور در یک نوبت امتحانی دیگر همراه غایبین مجاز شرکت کنند.
تبصره ـ مفاد این ماده شامل دروس نهایی دوره متوسطه نمی شود.

دانش آموزانی که امتحانات آنان به علل مختلف از قبیل حوادث غیر مترقبه، بلایای طبیعی برکزار نشده و یا اوراق امتحانی انان مفقود یا معدوم گردیده است در امتحانات داخلی می توانند با تأیید کمیسیون خاص اداره اموزش و پرورش در اولین فرصت و حداکثر تا یک ماه پس از پایان ایام امتحانات در امتحان مجدد شرکت نمایند.
تبصره ـ در مورد امتحانات نهایی صدور مجوز و تعیین نوبت امتحانی بر عهده کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش خواهد بود.

مدرسه می تواند با موافقت کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل علاوه بر موارد مندرج در این آیین نامه تسهیلات زیر را نیز برای دانش آموز قائل شود:

ثبت نام از دانش آموزی که به دلایل مختلف از قبیل کبرسن، مردودی یا مشروطی بیش از دفعات مجاز و نظایر آن شرایط تحصیل در مدرسه روزانه را از دست داده است.

ثبت نام بدون حضور در کلاس از دانش آموزی که به علت بیماری خاص قادر به حضور در کلاس نمی باشد.

برگزاری امتحان به صورت چند گزینه ای، املاء صحیح غلط، دادن وقت اضافی، جایگزین کردن نمره بخش کتبی به جای شفاهی یا بالعکس در امتحانات داخلی با توجه به شرایط خاص جسمانی افراد (اختلالات حرکتی، ناسازگار بدنی، عدم تعادل بدنی).

برگزاری امتحان غیر نهایی در خارج از مدرسه از دانش آموزی که قادر به حضور در جلسه امتحانی مدرسه نیست.

اخذ امتحان پیش از موعد در دروسی که امتحان آنها به صورت نهایی نیست حداکثر یک ماه از شروع امتحانات پایانی از دانش آموزی که به ضرورت به اتفاق والدین خود به خارج از کشور عزیمت خواهد کرد.

اخذ امتحان از دانش آموزی که در امتحانات هماهنگ غیبت موجه داشته است.

حداقل سن ثبت نام در مدارس ایرانی خارج از کشور که سن ورود به دبستان در آن کشورها ۵/۵ سال یا کمتر است ۵/۵ خواهد بود. دانش آموزانی که در ۵/۵ سالگی وارد مدارس ایرانی خارج از کشور می شوند در صورتی می توانند در مدارس داخل کشور ادامه تحصیل دهند که پایه اول دبستان را در مدارس ایرانی خارج از کشور گذرانده باشند. انتقال این قبیل دانش آموزان به پایه اول مدارس داخل کشور در صورتی مجاز است که اولیای آنان کارمند دولت، نهادها و ارگانهای انقلاب اسلامی در دوایر و نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورها بوده و مأموریت آنان قبل از پایان سال تحصیلی خاتمه یافته باشد.

دانش اموزان ازدواج کرده می توانند به یکی از روشهای زیر ادامه تحصیل دهند:
۱ ـ طبق مقررات در امتحانات متفرقه شرکت نمایند.
۲ ـ طبق مقررات در مدارس بزرگسالان تحصیل نمایند.
۳ ـ در صورت داشتن شرایط سنی در مدارس روزانه ثبت نام نمایند و بدون حضور در کلاس، مانند سایرین در امتحانات شرکت نمایند.
۴ ـ با رعایت سادگی کامل و خودداری از ابراز مسائل ازدواج با دیگر دانش آموزان، مانند سایرین در مدارس روزانه به تحصیل ادامه دهند.

دانش آموز دوره ابتدایی و راهنمایی تحصیلی که به دلایل مختلف از قبیل عدم دسترسی به مدرسه، تکرار پایه و وقفه تحصیلی در شرایط سنی بالاتر از سن متعارف پایه تحصیلی خود قرار دارد، می تواند در صورت قبولی در امتحانات خرداد ماه با حداقل معدل کل ۱۴، در شهریور ماه همان سال تحصیلی در امتحانات پایه بالاتر در مدرسه قبلی یا مدرسه جدیدی که برای ادامه تحصیل ثبت نام کرده است به صورت یک نوبتی شرکت کند و در صورت احراز شرایط قبولی به پایه بعدی ارتقاء یابد.
تبصره ۱ ـ داوطلبان آزاد امتحانات متفرقه پایه پنجم ابتدایی و دانش اموزان شبانه (بزرگسالان) دوره راهنمایی تحصیلی مجاز به استفاده از مفاد این ماده نخواهند بود.
تبصره ۲ ـ شرایط قبولی در امتحانات شهریور ماه همانند شرایط مندرج در آیین نامه امتحانات دوره ابتدایی و راهنمایی تحصیلی خواهد بود. غایبین موجه شهریور ماه می توانند در امتحانات داخلی با تأیید شورای مدرسه و در امتحانات هماهنگ با تأیید کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش در امتحانات غایبین مجاز شرکت نمایند.

ایثارگران مجازند یک سال بیش از سایر دانش آموزان در مدارس بزرگسالان تحصیل کنند و همچنین در هر نیمسال یا دوره تابستانی یک عنوان درسی بیش از سقف واحدهای مجاز انتخاب نمایند.(۱)

سعی شود بر اساس ضوابط و معیارهای وزارت آموزش و پرورش در هر مدرسه نمازخانه، کتابخانه، آزمایشگاه، کارگاه، سالن ورزشی، سالن اجتماعات، مکان و وسایل لازم برای کمکهای اولیه و مراقبت های بهداشتی ـ درمانی و اطفای حریق پیش بینی و از امکانات موجود در مدرسه و امکانات مشابه خارج از آن استفاده شود.

مدیران مدارس موظفند برای کمک به ارتقاء سطح بهداشت و سلامت محیط مدرسه بر اموری از قبیل تأمین آب آشامیدنی سالم، نظافت سرویس های بهداشتی، توجه به پاکیزگی لباس، بدن، موی سر دانش آموزان، تهویه و تأمین رنگ و روشنایی مناسب برای فضای مدرسه و تهیه و توزیع مواد خوراکی در تعاونی مدرسه و استفاده از لباس کار در کارگاهها مراقبت کامل معمول دارند.

مدیران مدارس باید ابتدای سال تحصیلی نسبت به بیمه (حوادث) نمودن دانش آموزان اقدام کنند و در خصوص چگونگی استفاده از مزایای آن، دانش آموزان و خانواده آنان را راهنمایی نمایند.

در مدرسه باید حداقل یک بار در سال از دانش آموزان معاینه بهداشتی ـ درمانی به عمل آید. مدیران مدارس باید با کمک انجمن اولیائ و مربیان نهایت همکاری را با مسئولان و سازمانهای بهداشتی برای تدمین بهداشت و سلامت دانش آموزان داشته باشند.
تبصره ـ در مناطقی که مربی بهداشت یا مرکز بهداشتی درمانی برای اجرای برنامه های بهداشتی وجود نداشته باشد و انجمن اولیاء و مربیان نیز قادر به تأمین آن نباشد، مدیر مدرسه باید در اسرع وقت با تهیه گزارش لازم مراتب را به اطلاع اداره آموزش و پرورش محل برساند تا اقدامات لازم برای اجرای برنامه های مربوط به مراقبتهای بهداشتی و خدمات ایمنی صورت گیرد.

در مواردی که در اثر شیوع بیماری واگیردار یا به هر دلیل دیگر در ارتباط با شرایط بهداشتی و ایمنی مدرسه، ادامه تحصیل دانش آموزان با خطر احتمالی مواجه باشد، مدیر مدرسه باید با نظر کارشناسان مربوط و موافقت اداره آموزش و پرورش نسبت به تعطیل نمودن مدرسه به صورت موقت اقدام کند و اهتمام نماید که در اسرع وقت ترتیب ادامه تحصیل دانش آموزان در محل دیگر داده شود.

مدیران مدارس موظفند به هنگام مشاهده علایم بیماری در دانش آموز مراتب را به اطلاع اولیای وی برسانند تا ترتیب درمان دانش آموز قبل از سرایت بیماری به دیگر دانش آموزان داده شود.

دانش آموزی که به سبب ابتلا به بیماری واگیردار غیبت کند، هنگام بازگشت به مدرسه برای اطمینان از بهبودی باید گواهی پزشکی مبنی بر صحت مزاج ارئه نماید.

دانش آموزانی که ضعف بینایی یا شنوایی دارند باید در ردیف های مناسب کلاس قرار گیرند و در مورد دانش آموزانی که با دست چپ می نویسند نباید هیچگونه ممانعتی به عمل اید و پیش بینی محل مناسب برای نشستن و تأمین شرایط مناسب برای انها باید مورد توجه قرار گیرد.

لباس دانش آموزان باید از نظر دوخت و رنگ، ساده و دارای ظاهری آراسته و متناسب با محیط آموزشی و تربیتی مدرسه باشد.

دانش آموزان باید علاوه بر استفاده از پوشش مناسب در مدرسه، درآمد و رفت به مدرسه نیز از لباس و پوشش مناسب و فاقد هرگونه تصویر و نوشته استفاده کنند.

لباس دانش آموزان علاوه بر پوشش، نشان وقار و عفاف آنان است، شکل و دوخت لباس آنان باید با شئون اسلامی متناسب باشد.

پوشش دانش آموزان دختر شامل ۱) چادر، مانتو، شلوار، مقنعه ۲)مانتو، شلوار و مقنعه می باشد.
تبصره ۱ ـ چادر بهترین حجاب و مناسب ترین پوشش می باشد. شایسته است مدیران مدارس ضمن رعایت عدم اجبار، دانش آموزان دختر را به استفاده از آن تشویق و توصیه کنند.
تبصره ۲ ـ رنگ مانتو، شلوار و مقنعه دانش آموزان دختر باید ضمن توجه به شرایط سنی و جغرافیای از میان رنگ های مناسب انتخاب شود.

دانش آموزان در دوران تحصیل موظفند موازین اسلامی و مقررات آموزش و پرورش در اخلاق و رفتار خویش رعایت کنند که اهم آنها به شرح زیر است:
۱ ـ رعایت شعائر دینی.
۲ ـ رعایت ادب و احترام نسبت به مدیر، معاون، معلمان، مربیان و دیگر کارکنان مدرسه.
۳ ـ رعایت حسن رفتار و اخلاق و همکاری با سایر دانش آموزان.
۴ ـ سعی شایسته در تحصیل، رعایت مقررات آموزشی و تربیتی، انجام فرائض دینی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی مدرسه.
۵ ـ حضور به موقع در مدرسه و خروج از آن در پایان ساعات مقرر. (حضور در مدرسه در غیر ساعات مقرر برای استفاده از زمین ورزش، آزمایشگاه، کتابخانه، فعالیتهای پرورشی و ……. منوط به اجازه ولی دانش آموز و موافقت مدیر و به سرپرستی او یا یکی از کارکنان مدرسه مجاز خواهد بود.)
۶ ـ حضور مرتب در مدرسه و کلاس درس در تمام مدتی که مدرسه رسماً دایر است.
۷ ـ رعایت بهداشت و نظافت فردی و همکاری با دانش آموزان دیگر و مسئولین مربوط در پاکیزه نگهداشتن فضای مدرسه.
۸ ـ استفاده از لباس، کفش، جوراب ساده و مناسب و اصلاح موی سر متناسب با شئون دانش آموزی برای پسران و رعایت حجاب مناسب برای دختران.
۹ ـ خودداری از به کار بردن وسایل تجملی و آرایشی و پرهیز از همراه آوردن اشیاء گرانبها و وسایل غیر مرتبط با امور تحصیلی به مدرسه.
۱۰ ـ خود داری از خرید و فروش در مدرسه به غیر از مواردی که در آیین نامه شرکت تعاونی دانش آموزی پیش بینی شده است.
۱۱ ـ مراقبت از وسایل شخصی و اهتمام در حفظ و نگهداری اموال، تجهیزات و ساختمان مدرسه. (چنانچه دانش آموزی به وسایل و ساختمان مدرسه یا سایر دانش آموزان خسارت وارده آوده، باید خسارت وارده توسط دانش آموز یا ولی وی جبران شود).
تبصره ـ برگه هایی که در موقع ثبت نام توسط دانش آموز و ولی او تکمیل می شود، باید حاوی اهم وظایف انضباطی دانش آموزان باشد تا ضمن آگاهی و توجه، دانش آموز و ولی او انجام این وظایف را تعهد کنند.

مدیر موظف است در مواردی که دانش آموز تأخیر ورود مکرر یا غیبت غیر موجه داشته باشد، مراتب را به اطلاع ولی وی برساند تا با همکاری ولی چاره جویی لازم معمول شود چنانچه غیبت دانش آموز پسر مشمول وظیفه عمومی بیش از حد مقرر در ماده ۳۹ این آیین نامه باشد مدیر موظف است مراتب ترک تحصیل وی را به مراجع مربوط اعلام کند.

غیبت غیر موجه و تأخیر ورود دانش آموز در دفتر انضباطی ثبت و موجب کسر نمره انضباط می شود و در صورت تأخیر ورود مکرر یا غیبت بیش از حد، مدیر مدرسه موظف است با نظر شورای مدرسه تصمیم مقتضی را برابر مفاد ماده ۷۶ اتخاذ نماید و مراتب را کتباً به ولی دانش آموز ابلاغ کند.

مدیر مدرسه باید ترغیب دانش آموزان به انجام صحیح وظایف خویش برنامه هایی را تهیه و با تأیید شورای مدرسه اجرا کند.

دانش آموزانی که وظایف خود را به نحو شایسته انجام می دهند، به روشهای زیر مورد تشویق قرار می گیرند:
۱ ـ تشویق شفاهی در کلاس در حضور دانش آموزان.
۲ ـ تشویق شفاهی در مراسم آغازین در حضور کلیه دانش آموزان.
۳ ـ تشویق کتبی و شفاهی در کلاس و اعلام آن به ولی دانش آموز.
۴ ـ تشویق کتبی و شفاهی در حضور کلیه دانش آموزان.
۵ ـ اعطای جایزه یا لوح تقدیر با امضای مدیر مدرسه در حضور همه دانش آموزان.
۶ ـ تشویق کتبی و اعطای لوح تقدیر از طرف اداره آموزش و پرورش.
۷ ـ معرفی برای شرکت در اردوهای تربیتی، آموزشی و فرهنگی.
۸ ـ اعطای نشان های دانش آموزی برابر ضوابط مصوب شورای عالی آموزش و پرورش.
تبصره ـ اتخاذ تصمیم در مورد بند ۱ با معلم و مربی دانش آموز و بندهای ۲ لغایت ۵ توسط مدیر مدرسه و بندهای ۶ و ۷ پس از تأیید شورای مدرسه انجام خواهد گرفت.

در انجام هر نوع تشویق باید موارد ذیل رعایت شود:
۱ ـ برنامه های تشویقی مدرسه باید منجر به تشویق و انگیزش درونی در دانش آموزان شده و روح امید، تعاون، عشق به کار و کوشش و جدّیت را در آنان توسعه دهد.
۲ ـ ملاک اصلی در تشویق، سعی و کوشش دانش آموز و میزان پیشرفت وی در مقایسه با وضع قبلی خود باشد.
۳ ـ تشویق باید به گونه ای انجام پذیرد که علت آن برای فردی که تشویق می شود و سایر دانش آموزان روشن باشد.
۴ ـ جوایزی که تهیه می شود باید متناسب با سن و ذوق دانش آموز باشد و ارزش آموزشی و تربیتی آن مورد توجه قرار گیرد.
۵ ـ خلاصه تشویق های مهم باید در پرونده تحصیلی دانش آموزان درج شود و در صورت عدم حضور اولیاء به نحو مناسب به اطلاع آنان برسد.
۶ ـ تشویق هیچ دانش آموزی نباید سبب تحقیر دانش آموز دیگری شود و در اعمال تشویق ها نباید تبعیض و استثنایی بین دانش آموزان قائل شد.

قصور و سهل انگاری دانش آموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب می شود مدیر، شورای مدرسه، معاونان و مربیان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جستجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و نسبت به رفع آن اقدام کنند.

تنبیه باید توجه دانش آموز را به اشتباه خود جلب و زمینه مناسب را برای ایجاد رفتار مطلوب در وی فراهم نماید لذا اعمال تنبیه باید متکی به یافته های علمی و استفاده از الگوهای مناسب تغییر رفتار باشد تا موجب تجّری دانش آموز و اصرار وی بر تکرار اشتباه نشود.

دانش آموزان متخلفی که راهنمایی ها و چاره جویی های تربیتی، در آنها مفید و مؤثر نمی افتد، با رعایت تناسب به یکی از روشهای زیر مورد تنبیه قرار می گیرند:
۱ ـ تذکر و اخطار شفاهی به طور خصوصی.
۲ ـ تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانش آموزان کلاس مربوط.
۳ ـ تغییر کلاس، در صورت وجود کلاسهای متعدد در یک پایه با اطلاع ولی دانش آموز.
۴ ـ اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانش آموز،
۵ ـ اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانش آموز، حداکثر برای مدت سه روز.
۶ ـ انتقال به مدرسه دیگر.

اعمال هرگونه تنبیه دیگر از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانش آموزان تبعیض و استثنایی قائل شد.

اعمال تنبیه مندرج در بندهای ۱ و ۲ برعهده معلم و مربی مربوط و بند ۳ بر عهده مدیر و بندهای ۴ و ۵ پس از موافقت شورای مدرسه بر عهده مدیر است. در مورد بند ۶ علاوه بر تأیید شورای مدرسه، اخذ موافقت اداره آموزش و پرورش نیز ضروری است.

در دبیرستانها و هنرستانها وابسته به سایر وزارتخانه ها، سازمانها و مراکز غیر وابسته به آموزش و پرورش و سایر واحدهای آموزشی که به علت منحصر به فرد بودن یا نظایر آن، انتقال دانش آموز از یک مدرسه به مدرسه دیگر ممکن نمی باشد، در صورت استمرار تخلف، شورای مدرسه با موافقت اداره آموزش و پرورش نسبت به اخراج دانش آموز از آن مدرسه اقدام می نماید.
تبصره ـ در مواردی که لازم است ولی دانش آموز در جریان تخلف فرزندش قرار گیرد، باید قبلاً حساسیتهای ولی بررسی و آنگاه با روش مناسب او را در جریان رفتار فرزندش قرار داد.

در صورتی که دانش آموزی به علت تخلف از مدرسه ای به مدرسه دیگر منتقل شود و نهایتاً تشخیص داده شود که نظم آموزشی و تربیتی را بر هم می زند و موجب انحراف و گمراهی دانش آموزان دیگر می شود، با تأیید شورای مدرسه و موافقت اداره آموزش و پرورش مربوط در نوبت اول از حضور در مدارس منطقه یا ناحیه آموزشی مربوط و برای نوبت دوم تا مدتی که اداره کل آموزش و پرورش استان تعیین می نماید، از حضور در کلیه مدارس محروم می شود و از اولیای او خواسته می شود که تعلیم و تربیت فرزند خویش را بیرون از مدرسه بر عهده گیرند.

اعمال تنبیهات انضباطی مقرر در این آیین نامه باید با رعایت نکات زیر انجام پذیرد.
۱ ـ تنبیه انضباطی باید روشنگرانه و آگاه کننده باشد.
۲ ـ به شرایط جسمی و روانی، سنی، خانوادگی و اجتماعی دانش آموز توجه شود.
۳ ـ تنبیه با تخلفی که دانش آموز مرتکب شده، متناسب باشد و ترتیب و تدریج مناسب در اجرای تنبیه رعایت شود.
۴ ـ خیر خواهی مدرسه برای دانش آموز و ولی او بیان و روشن شود.
۵ ـ فاصله زمانی بین وقوع تخلف و اجرای تنبیه، نزدیک و منطقی باشد.
۶ ـ شیوه های جبران تخلف به دانش آموز ارائه گردد و از او خواسته شود که خطا و تخلف خود را جبران کند.
۷ ـ در اجرای تنبیه، آبروی دانش آموز حفظ شود و از تنبیه در حضور جمع جز در موارد ضروری اجتناب گردد.

مدیر مدرسه موظف است همکاران خود را نسبت به موارد انضباطی آگاه کند و ممنوعیت تنبیه بدنی را تذکر دهد و در صورت مشاهده تخلف، مراتب را جهت اطلاع و اقدام لازم به اداره آموزش و پرورش منطقه گزارش دهد.

تنبیه و تشویق اعمال شده و نتیجه آن در رفتار دانش آموز باید در دفتر انضباطی دانش آموزان درج شود و در تعیین نمره انضباط وی مورد توجه قرار گیرد.
تبصره ـ سوابق تخلف و تنبیه دانش آموز در پایان هر سال تحصیلی امحاء خواهد شد تا سابقه نامناسبی برای دانش آموز باقی نماند.

چنانچه دانش آموزی به اتهام جرمی از طریق مراجع قضایی به طور موقت بازداشت شود، پس از آزادی، شورای مدرسه نحوه ادامه تحصیل وی را تعیین می کند که پس از تأیید اداره آموزش و پرورش اجرا می شود. مدت بازداشت دانش آموز به عنوان وقفه تحصیلی محسوب می شود.

مدیر مدرسه موظف است با همکاری معلمان، مربیان و شورای دانش آموزان، وظایف دانش آموزان و چگونگی تشویق ها و اجمالی از تنبیه های پیش بینی شده در این آیین نامه را به تناسب سن و فهم دانش آموزان و به اقتضای شرایط، به آنان آموزش دهد.

کلیه درآمدهای مدرسه (سرانه دانش آموزان و وجوه حاصل از خدمات فوق برنامه، کمکهای شوراهای آموزش و پرورش مناطق و کمکهای مردمی) باید به حساب بانکی مدرسه واریز و با رعیت مقررات مربوط، تحت نظر شورای مالی مدرسه هزینه شود. در روستاها و مناطقی که کمک کنندگان دسترسی به بانک نداشته باشند، مدیر مدرسه به ازای دریافت کمکهای نقدی، قبض شماره دار و معتبر صادر و به اولیاء تحویل می دهد. وجوه جمع آوری شده در اولین فرصت با هماهنگی انجمن اولیاء و مربیان باید به حساب بانکی مدرسه واریز شود و در پایان هر سال تحصیلی گزارش عملکرد کمکهای مردمی با امضای مدیر و رئیس انجمن اولیاء و مربیان به شورای آموزش و پرورش شهرستان ارسال گردد.

شورای مالی مدرسه در هر سال تحصیلی با عضویت رئیس انجمن اولیاء و مربیان، نماینده شورای معلمان و مدیر مدرسه تشکیل می شود و باید اسناد هزینه به امضای اعضای شورای مالی برسد.

برداشت از حساب مدرسه با دو امضاء از سه امضای شورای مالی مدرسه (امضای مدیر و یک نفر دیگر از اعضای شورای مالی مدرسه) صورت خواهد گرفت و اعضای شورای مالی در مقابل انجام هزینه ها مسئولیت مشترک خواهند داشت.

کلیه اموال و تجهیزات خریداری شده و اهدایی مدرسه باید مطابق مقررات مربوط شماره گذاری و در دفتر اموال مدرسه ثبت شود.

استفاده از کمکهای مردمی برای تشویق کارکنان، معلمان و مربیان مدرسه می بایست با موافقت انجمن اولیاء و مربیان مدرسه صورت پذیرد.

گرفتن هرگونه وجه بابت هزینه گردش های علمی، تفریحی و تربیتی باید متناسب با هزینه های مربوط و توان پرداخت خانواده ها باشد و پس از موافقت انجمن اولیاء و مربیان مدرسه انجام گیرد.

شیوه نامه لازم در خصوص مقررات مالی با رعایت مفاداین آیین نامه توسط وزارت آموزش و پرورش تدوین و ابلاغ می شود.

از اول مهرماه تا آخر شهریور ماه سال بعد یک سال تحصیلی محسوب می گردد. دوره آموزش رسمی و امتحانات آن در هر سال تحصیلی از اول مهرماه تا پایان خردادماه سال بعد خواهد بود، مگر در شرایط خاص که با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش اعلام خواهد شد.

در اوقات رسمی حضور مدیر، معاونان، معلمان و سایر کارکنان در مدرسه جز در مواردی که برابر قانون مجاز شناخته شده، الزامی است.

برنامه درسی مدارس مطابق با جداول ساعات درسی و هفتگی مصوب تنظیم می شود و قبل از شروع سال تحصیلی به اطلاع معلمان می رسد.

تعطیلات ضمن سال تحصیلی مدارس برابر تعطیلات رسمی کشور و تعطیلات نوروزی (لغایت ۱۳ فروردین) و تعطیلات فصلی (تیر و مرداد) خواهد بود و مدارس در ایام تعطیلات فصلی روزهای دوشنبه و چهارشنبه برای انجام کارهای اداری باز خواهند بود. تعطیلات اضطراری، برابر تصمیم اداره کل آموزش و پرورش استان عملی خواهد شد و در صورت بروز اینگونه تعطیلی ها، در فرصت مناسب باید نسبت به جبران کمبودی که از این لحاظ در مدت تحصیل رسمی سالانه روی می دهد اقدام شود.۱

مرخص های معلمان و کارکنان واحدهای آموزشی طبق آئین نامه مرخصی ها مصوب هیأت وزیران و شیوه نامه های صادره از وزارت آموزش و پرورش خواهد بود. عوامل اداری و اجرایی باید به نحوی از مرخصی سالیانه خود استفاده نمایند که منجر به تعطیلی مدرسه نشود.
تبصره ـ تعطیلات رسمی مدارس خارج از کشور به وسیله اداره کل آموزش و پرورش مدارس خارج از کشور پیشنهاد و پس از تصویب شورای عالی آموزش و پرورش اجرا می گردد.

مدرسه باید مشوق و نشاط آور باشد. مدیران مدارس موظفند با نظارت مستمر به حجم تکالیف درسی و فعالیتهای آموزشی و پرورشی و متعادل کردن دفعات امتحانات کلاسی شرایطی را فراهم آورند که از خستگی مفرط دانش آموزان جلوگیری شود.

معلمان در انتخاب روشهای تدریس، بودجه بندی کتابهای درسی، طرح سؤال امتحانی، به کارگیری وسایل کمک آموزشی و مواد کمک درسی با رعایت مقررات مصوب و تصمیم های شورای مدرسه آزادی عمل خواهند داشت.

در ماه مبارک رمضان و دهه اول ماه محرم حتی الامکان باید از برگزاری امتحان خودداری شود.
تبصره ـ در روزهای ۱۹ و ۲۳ ماه مبارک رمضان کلاسهای نوبت صبح با دو ساعت تأخیر شروع می شود و برگزاری امتحان در این دو روز مجاز نیست.

ورود بازرسان و ناظران اعزامی و افرادی که مورد شناخت مدیر هستند به مدرسه بلامانع است. ورود افراد متفرقه و کسانی که از طرف سایر دستگاهها و سازمانها برای انجام امری خاص به مدرسه مراجعه می کنند پس از هماهنگی با اداره آموزش و پرورش مربوط مجاز می باشد.

مدیر مدرسه موظف است نسبت به حفظ ساختمان و نگهداری و استفاده درست از وسایل و تجهیزات مدرسه مراقبت لازم را بنماید. تنظیم درست و نگهداری سوابق اداری و دفاتر آمار، اموال، امتحانات و مالی و نگهداری آن قسمت از سوابق تحصیلی دانش آموزان که تحویل نشده است، با رعایت شیوه نامه های مربوط، در مدرسه الزامی است و مدیران مدارس موظفند در بازرسی ها و مراجعه افراد ذیصلاح اداری، سوابق مربوط را به رؤیت و در صورت لزوم به تأیید آنان برسانند.
تبصره ـ امحاء اوراق امتحانی دانش آموزان و سایر نوشته ها و مدارکی که جنبه دایمی ندارد با رعایت مقررات مربوط و تنظیم صورتجلسات لازم، انجام می گیرد.

مدیر و کارکنان و دانش آموزان مدرسه الگوهای اخلاقی و اسلامی هستند و موظف به رعایت حقوق همه مردم به ویژه همسایگان مدرسه می باشند.

هیچ یک از کارکنان مدرسه به استفاده از دسترنج دانش آموزان یا ارجاع کار شخصی به آنان مجاز نیستند.

مدیر مدرسه مجاز نیست فضای مدرسه و امکانات و تجهیزات آن را بدون تأیید شورای مدرسه و موافقت اداره آموزش و پرورش در اختیار اشخاص یا سازمانها و مراکز دیگر قرار دهد.

در ایام انتخابات رسمی از قبیل انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شورای شهر، ضمن اینکه تشویق و ترغیب دانش آموزان جهت حضور در انتخابات ضروری است، محیط مدرسه باید از هر گونه گرایش به گروهها یا افراد خاص مبرا باشد و هرگونه استفاده از محیط و امکانات مدرسه برای تبلیغ نامزدهای انتخاباتی و برگزاری سخنرانی له یا علیه نامزدها موجب پیگرد قانونی است.

اعزام دانش آموزان جهت بازدید و گردشهای علمی، تربیتی و تفریحی در محدوده شهرستان محل تحصیل با موافقت شورای مدرسه و رضایت کتبی اولیای دانش آموزان بلامانع است. مدیر مدرسه موظف است موافقت شورای مدرسه را به اداره آموزش و پرورش مربوط ارسال نماید. برای اعزام دانش آموزان به خارج از محدوده شهرستان محل تحصیل، علاوه بر اخذ رضایت کتبی اولیاء و موافقت شورای مدرسه، موافقت اداره آموزش و پرورش محل نیز ضروری است.
تبصره ـ انجام بازدیدهای علمی، تفریحی و تربیتی در ایام برگزاری امتحانات رسمی مدارس و از یک هفته قبل از آن ممنوع است.

کلیه کارنامه ها و گواهی های تحصیلی صادره از مدارس با امضای متصدی امور دفتری (یا فردی که عهده دار این مسئوولیت می باشد) و مهر و امضای مدیر مدرسه دارای اعتبار خواهد بود. (۱)
تبصره ۱ ـ صدور تأییدیه ارزش تحصیلی بر عهده اداره آموزش و پرورش منطقه می باشد.
تبصره ۲ ـ صدور گواهینامه پایان تحصیلات دوره راهنمایی تحصیلی و متوسطه برابر مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش انجام می گیرد.

ادارات آموزش و پرورش بر حسن اجرای این آیین نامه نظارت خواهند داشت.

از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، مقررات مغایر لغو و کلیه مدارس ابتدایی، راهنمایی تحصیلی، متوسطه نظری، فنی و حرفه ای، کار دانش و پیش دانشگاهی مشمول مفاد این آیین نامه خواهند بود. مدارس استثنایی، شبانه روزی، استعدادهای درخشان، نمونه دولتی، غیر انتفاعی و مدارس وابسته به سایر وزارتخانه ها، نهادها و مراکز غیر وابسته به آموزش و پرورش که بر اساس قوانین
موضوع: آیین نامه اجرایی مدارس در ششصد و پنجاه و دومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ ۲۰/۵/۱۳۷۹ به تصویب رسید. صحیح است، به مورد اجرا گذاشته شود.

رئیس شورای عالی و وزیر آموزش و پرورش ـ حسین مظفر